Op zaterdag 25 mei j.l. hebben we onze twee-jaarlijkse Stallentocht samen met onze collega-fokkers uit de regio West-Nederland gehouden. Er waren 28 deelnemers (25 volwassenen en drie kinderen). Om tien uur ’s ochtends werd gestart bij melkgeitenbedrijf Mts Meekma te Deinum met koffie/thee en oranjekoek. Na een kort welkom door voorzitter Sijbe Roosma vertelde Klaas Meekma vol enthousiasme over zijn bedrijf. Ruim dertig jaar geleden kochten hij en zijn vrouw Jannie Meekma uit Deinum hun eerste geiten. Toen hoorden ze bij de pioniers, nu bij de ondernemers met de meeste ervaring. Klaas en Jannie zitten inmiddels in een maatschap met hun dochter Antsje Meekma. Zij gaat het bedrijf overnemen.

De geitenstapel van de Meekma’s is qua omvang al jaren stabiel. De globaal duizend geiten produceren jaarlijks zo’n 1,2 miljoen liter melk. De melk met 4,40 procent vet en 3,60 procent eiwit wordt in Friesland afgezet aan Henri Willig in Heerenveen voor harde kaas en de zachte kaas gaat naar de Molkerei in Sint Annaparochie. De melkprijs is volgens hem prima en de marktvooruitzichten zijn goed. Mede dankzij de Chinezen, die in Heerenveen fors investeren in een nieuwe fabriek van de Chinees-Nederlandse joint venture Ausnutria met babyvoeding van geitenmelk als belangrijkste activiteit. Een ontwikkeling waarin Meekma veel perspectief ziet. ‘Kijk maar naar Nieuw-Zeeland. Daar gaat bijna alle geitenmelk in de babyvoeding en hebben ze een melkprijs van meer dan een euro.

Op hun bedrijf gaat het om meer dan geitenmelk produceren. Het bedrijf groeide fors in oppervlakte. Begonnen met nul hebben ze inmiddels 40 hectare grond in gebruik. De geitenmest gaat ook op de eigen grond, die hij voor een deel verhuurt voor de teelt van pootaardappelen. Daarna wordt het ingezaaid met een mengsel van gras, klaver en kruiden als smalle weegbree en cichorei. Naast krachtvoer en de in balen ingekuilde grasklaver met kruiden voert Meekma veel hooi aan de geiten. Dit wint hij van eigen land en ‘overhoekjes’ in de regio, zoals de ijsbaan van Marsum, en aangekocht als natuurhooi van It Fryske Gea. Behalve akkerbouwbloed stroomt er ook fokkerijbloed door zijn aderen. Als landbouwjournalist volgde hij de fokkerij in de melkveehouderij op de voet en als geitenhouder werd de fokkerij een serieuze neventak. Nakomelingen van de Merilla-fokkerij, de stalnaam van Meekma, staan zowel qua exterieur als melkproductie in de Nederlandse top en gaan de hele wereld over. Een prachtig en interessant bedrijf!

Na de familie Meekma bedankt te hebben zijn we naar het Friese lid Eppie Veenstra te Baard vertrokken.  Daar hebben we zijn kudde landgeiten (2 bokken, vier moedergeiten en negen jongen (4 geitjes en 5 bokjes) bewonderd. Die zagen er allemaal prima uit. Het kleinste geitje van een drieling heeft wel een heel bijzondere opvallende grijze kleur. Daarna hebben we heerlijk in het zonnetje in zijn tuin onder de fruitbomen de lunch genuttigd.

Om ca. 13.15 uur zijn we naar Wiuwert vertrokken waar we om ca. 13.30 uur ontvangen werden in de kerk. De heer Kurpershoek hield vervolgens een zeer interessante inleiding over de geschiedenis in en rond Wiuwert . Wiuwert was in de Middeleeuwen een haven gelegen aan de Middelzee, die noordwaarts uitkwam in de Waddenzee. Rond 1200 slibde die Middelzee dicht en werd er steeds meer landbouw bedreven op de zeer vruchtbare grond. Dat is tot op de dag van vandaag nog het geval.  Natuurlijk werd ook de kerk met zijn origineel middeleeuws interieur besproken (met bij de opgang van de preekstoel een houtsnijwerk dat de ‘naakte waarheid’ weergeeft: zie foto).

Aan het eind van de 17^e eeuw was Wiuwert het wereldcentrum van de labadisten. De labadisten vormden in de 17e eeuw een Nederlandse piëtistische godsdienstige sekte. Jean de Labadie was hun inspirator. Hij was een ex-jezuïet, die als predikant van de Waalse kerk van Middelburg streefde naar een zuivere kerk van alleen ware gelovigen. In 1669 werd hij afgezet als predikant en verzamelde vervolgens in Amsterdam een groep aanhangers om zich heen. Op het hoogtepunt had de stroming niet minder dan 400 aanhangers. Onder de labadisten was een aantal zeer getalenteerde mensen, zoals Anna Maria van Schurman Maria van Aerssen van Sommelsdijk. De labadisten trokken enige tijd door Nederland en het Duitse rijk op zoek naar een vaste verblijfplaats. Uiteindelijk kwamen zij in 1675 terecht op de Waltastate in Wiuwert, die in het bezit was van enkele volgelingen; drie ongehuwde zusters uit de familie Walta-Van Aerssen van Sommelsdijck. (Walta-state is later afgebroken).

Het hoogtepunt  van het bezoek en het meest bijzondere feit is een aantal mummies. Mogelijk zijn daar ook labadisten bij . Tot op de dag van vandaag is het een groot mysterie waardoor de overledenen gemummificeerd zijn. De bestaande luchtstroom in de grafkelder speelt vermoedelijk een rol, maar ook de aardstralen in het midden van de kerk…Hoe het ook zij het blijft een bijzondere ‘attractie’, die jaarlijks door zo’n 5000 mensen wordt bezocht. Positief punt: je hoeft er niet voor naar Egypte.

Bij het verlaten van de kerk waren de (weer-)goden en aardstralen ons niet welgezind: er vielen stevige plensbuien! Besloten werd om het bezoek aan het natuurgebied ’t Skrins (gelegen in een dichtgeslibde arm van de Middelzee) te schrappen. Met dit regenachtige weer was er niets te zien en bovendien is er maar een beperkte schuilmogelijkheid in de plaatselijke vogelkijkhut. Er werd dus afgereisd naar Nij Wybranda te Boazum voor de bezichtiging van de landgeiten en andere dieren van Pyt de Boer en een hapje en een drankje. Helaas viel dit ook enigszins in het water. Lekker in het zonnetje achter de boerderij een drankje nuttigen en de geiten bekijken was er helaas niet bij. Het werd een nat tochtje door een drassig paarden-weiland en een schuilende staande afsluiting in de schuur. Jammer, maar wel gemoedelijk.

Gelukkig hebben we bij Meekma en in Wiuwert veel interessante dingen gehoord en heerlijk in de zon in de tuin van de familie Veenstra in Baard de lunch kunnen nuttigen en de landgeiten goed kunnen bewonderen. Om ca 16.30 uur hebben we de Stallentocht afgesloten. Een nat einde, maar al met al vonden wij (en hopelijk de deelnemers ook) het een geslaagde dag.